اساطیر مایا بخشی از اساطیر باستانی آمریکای مرکزی است که به قوم مایا اختصاص داشته است.این اساطیر غالبا با اسطوره‌های سایر اقوام سرخپوست آمریکای پیش از کلمب مشترک هستند.بیشتر متون اساطیری مایایی در متون دینی آنها بازتاب یافته اند. بسیاری از متون اساطیری مایاها در هجوم بیگانگان و نیز کاشفان اروپایی از میان رفت.اصلی‌ترین منبع شناخت اساطیر مایا کتاب پوپول ووه است که در قرن شانزدهم میلادی بدست یک کاهن مایایی نگارش یافته است.همچنین آثار و نوشته‌های اسقف دیگو دلاندا کشیش اسپانیایی که پدیده کتاب سوزی مایاها را سبب شده بود نیز در شناخت بهتر ویژگیهای اساطیری آنان مورد استفاده قرار گرفته است. در اساطیر مایایی زمین از بادهای دریایی و آسمانی ایجاد شده است.در این روز واکاه چان که درخت مقدس بود خود را از زمین به آسمان رساند و همه جا را بهم پیوند داد.

هرم باستانی کوکولکان در چیچن ایتزای مکزیک

کوکولکان یکی از خدایان اساطیری میان سرخپوستان آمریکای مرکزی بوده که در اعتقادات اقوام کیچه، مایا و آزتک جای داشته‌است. معنی کوکولکان مار بالدار می‌باشد.در آثار مکتوب بجای مانده از این اقوام مانند کتاب پوپول ووه اطلاعاتی درباره کوکولکان داده شده‌است.در چیچن ایتزا از شهرهای باشکوه مایاها یک هرم بسیار بزرگ بنام کوکولکان ساخته شده‌بود که امروزه از جاذبه‌های گردشگری مکزیک می‌باشد.اثری هنری از مایاهای عصر پساکلاسیک که در آن تجسم ایده درخت مرکزی یا واکاه چان دیده می‌شود.بر روی شاخه‌های درختان پرندگانی دیده می‌شوند که باور بر این است که این پرندگان نماد ارواحی هستند که هنوز به زیبالبا منتقل نشده‌اند.واکاه چان یا درخت مرکزی از اسطوره های قوم مایا است که درختی مافوق طبیعی بود که ریشه اش در خاک به زیبالبا یا همان دنیای مردگان می رسید و تنه اش در جهان زمینی قرار داشت و شاخه هایش نزد خدای آسمانی بود و بعبارتی همین درخت واسطه ارتباط انسان ها با خدایان و خدایان عوالم سه گانه با یکدیگر می شد.خون قربانیان و نذرها را نیز همین درخت میان خدایان قسمت می کرد.این ایده درخت مرکزی البته خاص مایاها نبوده و بگونه‌ای در تمامی ادیان و باورهای مردم آمریکای مرکزی وجود داشته‌است. چهره یکی از خدایان دنیای مردگان یا زیبالبای مایا.زیبالبا در اسطوره های قوم مایا نام دنیای زیرزمین و دنیای مردگان است.برپایه جهانبینی مایاها دنیا در سه حوزه آسمانی و زمینی و زیر زمینی خلاصه می شد که هر کدام طبقات و هر طبقه خدایانی داشتند.زیبالبا مقر خدایان مرده مایا و همکارانشان بود.هرخدایی که در زیبالبا سکونت داشت قرینه ای هم برای خود در آسمان داشت که به نوعی دوقلوی او بشمار می آمد.پدیده مرگ خدایان در عقاید مایاها وجود داشته است.

 نماد هوناب کوهوناب کئو یا هوناب کو یکی از تجلی‌های خدای برتر در دین مایایی است. خدای برتر و آفریدگار جهان در تفکر مایاها حالت تثلیثی داشت و بصورت کوکولکان یا هوناب کو و یا ایتزامنا جلوه‌گر می‌شد. نام هوناب کو در متون متاخر مانند کتاب چیلام بالام رفته‌است و این اعتقاد نیز وجود دارد که این‌ها پیشتر ایزدانی جداگانه بوده‌اند و همه‌گی زیر نظر ایتزامنا قرار داشته‌اند اما تحت تاثیر مسیحیت، بویژه فرقه فرانسیسکن، با ایتزامنا یکی شده و نوعی تثلیث پدید آمده‌است. ریشه نامهوناب کو در زبان مایایی معنی خدای یکتا و خدای تنها را می‌دهد. نخستین باری که نام هوناب کو ذکر شده‌است در یک واژه‌نامه به نام موتول بوده که در آمریکای مرکزی و در سده شانزدهم نگاشته شده‌است. در آن واژه‌نامه در مدخل نام هوناب کئو چنین آمده‌است: "تنها خدای زنده و حقیقی و خدای برتر نزد مردم یوکاتان، او دیده و نمایان نمی‌شود چرا که غیرمادی است".گلیف و نشانه‌رمزی نام ایکس‌چل در کتاب باستانی مایایی که در درسدن آلمان نگهداری می‌شود.ایکس چل ایزدبانوی مورد احترام زنان در تمدن مایا بود.ایکس چل مسئول حمایت از زنان و شفا دادن بیماران و باروری و زایش فرزندان بشمار می رفت.معنی نام این ایزد دقیقا مشخص نیست اما در لهجه مایایی منطقه یوکاتان چل معنی رنگین کمان می دهد.همچنین گاهی ایکس چل را خدای ماه نیز دانسته اند.این ایزد جنگجو در برخی آثار ایزد نگهبان زمین نیز معرفی شده است

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: